कोरोना काळात डाळी, तेल आणि मसाल्यांच्या किंमती का वाढत आहेत, याचा शेतकऱ्यांवर काय परिणाम होईल?

नवी दिल्ली, दि. 12 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : कोरोना कालावधीत(Corona period) प्रमुख डाळी, तेलबिया आणि मसाल्यांच्या किंमती जोरात वाढल्या आहेत, त्यामुळे वायदा बाजाराचा व्यवसायही चांगलाच गाजला आहे. देशातील कृषी उत्पादनांचा सर्वात मोठा वायदा बाजार नॅशनल कमोडिटी ऍण्ड डेरिव्हेटिव्ह्ज एक्सचेंज (NCDEX) वर काही प्रमुख कृषी उत्पादनांच्या निर्देशांकात जोरदार वाढ झाली आहे. अवघ्या साडे दहा महिन्यांच्या व्यवसायात यात 39 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.
यामागील कारण म्हणजे खाण्यापिण्याची मागणी वाढत असल्याचे सांगितले जात आहे. केडिया अ‍ॅडव्हायझरीचे संचालक अजय केडिया यांच्या म्हणण्यानुसार, यंदा फक्त 21 टक्के वाढ झाली आहे. गेल्या वर्षी 25 मे रोजी एनसीडीईएक्सने 10 द्रव वस्तूंच्या किंमतींच्या आधारे अ‍ॅग्रीडेक्स हा निर्देशांक बाजारात आणला. या १० कृषी वस्तूंमध्ये सोयाबीन, परिष्कृत सोया तेल, हरभरा, मोहरी, धणे, जिरे, कापूस बियाणे, कापूस बी, ग्वारसिड आणि ग्वारम यांचा समावेश आहे.
27 मे रोजी एनसीडीईएक्सने अ‍ॅग्रेडॅक्सची नीचांक 1,005.25 वर नोंदविली, तर गेल्या आठवड्यात ती वाढून 1,394 वर गेली, जी आतापर्यंतची सर्वोच्च पातळी आहे. अशाप्रकारे, अ‍ॅग्रेडॅक्समध्ये आतापर्यंत 38.66 टक्के वाढ झाली आहे.
 

काय म्हणतात तज्ज्ञ?

What do experts say?

केडिया अ‍ॅडव्हायझरीचे संचालक अजय केडिया म्हणाले की, अ‍ॅग्रीडेक्समध्ये १००० च्या बेंचमार्क पातळीपासून 39 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे, तर याच वर्षी म्हणजेच २०२१ मध्ये 19 टक्के वाढ दिसून आली आहे. ते म्हणाले की, तेलबियामध्ये कृषी उत्पादनांमध्ये जास्तीत जास्त वाढ झाली आहे, त्यानंतर मसाल्यांच्या किंमतींमध्ये मोठी वाढ झाली आहे. 
 

किंमती इतक्या वेगाने का वाढल्या?

Why did prices rise so fast?

कमोडिटी मार्केटमधील तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की अ‍ॅग्रीडेक्समधील जबरदस्त उडी विविध कृषी उत्पादनांच्या किंमतींमध्ये वाढ झाली आहे. त्यांच्या मते, कोरोना काळात देशातील शेतकर्‍यांना प्रमुख डाळी, तेलबिया यासह अनेक नगदी पिकांना चांगला भाव मिळाला यात काही शंका नाही. तसेच, तेलाच्या आणि तेलबियांच्या किंमतींमध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढ झाल्यामुळे ग्राहकांना महागाईचा फटका बसला आहे.
 

तेलाच्या वाढलेल्या किंमतींमुळे शेतकऱ्यांना  फायदा 

Farmers benefit from increased oil prices

तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की तेलाच्या किंमती वाढल्यामुळे शेतकऱ्यांना  त्याचा फायदा होत आहे व तो आणखी मिळेल. अशा परिस्थितीत शेतकरी उत्पादन वाढविण्यासाठी प्रेरित होतील. शेतकर्‍यांच्या फायद्यामुळे त्यांची खरेदी करण्याची शक्ती वाढेल जी शेवटी अर्थव्यवस्थेकडे परत येईल आणि अधिक गती देईल.
गेल्या आठवड्यात मोहरीच्या बियाण्याचे दर प्रति क्विंटल 325 रुपयांनी वाढून 6310-6350 रुपये झाले. गेल्या आठवड्याच्या शेवटी तो प्रति क्विंटल 5985-6025 रुपयांवर बंद झाला. मोहरी दादरी तेलाची किंमतही 500 रुपयांनी वाढून 12900 रुपये झाली.
त्याचबरोबर मोहरी पक्की घाणी आणि कच्ची घाणीच्या कथील दरही 2030-2110 आणि 2210-2240 रुपये प्रतिकिलोवर बंद झाला. आठवड्याच्या शेवटी 90-90 रुपयांची वाढ झाली. कृषी मंत्रालयाच्या ताज्या आकडेवारीनुसार या वेळी 104.3 दशलक्ष टन मोहरीचे उत्पादन अपेक्षित आहे. मोहरी सध्या विक्रमी किंमतीला विकली जात आहे.
Prices of major pulses, oilseeds and spices have risen sharply during the Corona period, so the futures market business has also been good. The index of some major agricultural products has risen sharply on the National Commodity and Derivatives Exchange (NCDEX), the country’s largest futures market for agricultural products. This has increased by 39% in just 10 and a half months of business.
 
HSR/KA/HSR/12 APRIL  2021