The Russia-Ukraine War: गव्हाच्या किमतीत अचानक वाढ, त्याचा रशिया आणि युक्रेनमधील युद्धाशी काय संबंध?
नवी दिल्ली, दि. 4 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : भारतासह जगभरातील शेअर बाजार रशिया-युक्रेन युद्धाने घाबरले असतील, पण मध्य प्रदेशच्या बैतुल धान्य बाजारात बसलेले व्यापारी या आपत्तीत संधी शोधत आहेत. येथे खूप अनपेक्षित काहीतरी घडत आहे. गेल्या १५ दिवसांत गव्हाच्या भावात प्रतिक्विंटल ८५ रुपयांनी वाढ झाली आहे. साधारणत: नवीन गव्हाचे पीक येताच भाव कोसळतात, मग हा वेग कसा? वास्तविक, भारतातील गव्हाला या वर्षी जगातील काही नवीन बाजारपेठा मिळण्याची शक्यता आहे.
याच्या मदतीने आशा बांधली आहे. आता बाजाराचे समीकरण समजून घ्या, जगभरात सुमारे 200 दशलक्ष टन गहू निर्यात केला जातो. यामध्ये रशिया आणि युक्रेनचा वाटा 50 ते 60 दशलक्ष टन इतका आहे.
रशिया आणि युक्रेन युद्धाचा गव्हाच्या किमतीशी काय संबंध आहे?
रशिया हा जगातील सर्वात मोठा गहू निर्यातदार आहे आणि युक्रेन तिसरा गहू निर्यातदार आहे. 2021-22 मध्ये रशियाकडून 35 दशलक्ष टन आणि युक्रेनमधून 24 दशलक्ष टन निर्यात झाल्याचा अंदाज आहे, परंतु दोन्ही देशांमधील युद्धामुळे पुरवठा खंडित होण्याची शक्यता आहे. इथून पुरवठा थांबला, कुठेतरी वाढला तर संधी त्या देशांना मिळेल ज्यांच्याकडे पुरेसा साठा आहे.
भारत हा गव्हाचा दुसरा सर्वात मोठा उत्पादक देश आहे. सध्या भारतात गव्हाचाही पुरेसा पुरवठा आहे, जो निर्यात वाढवण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतो. 1 फेब्रुवारीपर्यंत देशाच्या मध्यवर्ती पूलमध्ये 282 दशलक्ष टन गव्हाचा साठा नोंदवण्यात आला आहे.
याशिवाय मागील साठाही बाजार आणि शेतकऱ्यांकडे पडून आहे. यावर्षी उत्पादन 110 दशलक्ष टनांपेक्षा जास्त असेल असा अंदाज आहे. देशाचा स्वतःचा वापर वर्षभरात 105 दशलक्ष टन इतकाच राहतो, म्हणजेच देशांतर्गत गरज भागवल्यानंतरही निर्यातीसाठी पुरेसा गहू शिल्लक राहील.
कदाचित यामुळेच भारताकडून यावर्षी 7 दशलक्ष टन गहू निर्यात होण्याची अपेक्षा आहे, त्यापैकी डिसेंबरपर्यंत 5 दशलक्ष टनांहून अधिक गव्हाची निर्यात झाली आहे.
HSR/KA/HSR/04 March 2022
