Soybean : बियाण्यांच्या वाढत्या किमती रोखण्यात सरकार अपयशी : बच्चू कडू
नवी दिल्ली, दि. 2 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : बियाण्यांच्या किमती रोखण्यात प्रत्येक सरकार अपयशी ठरले आहे. मग ते भाजप असो, शिवसेना किंवा आमचे सरकार. यामध्ये बियाणे कंपन्यांची मक्तेदारी आहे. शुक्राचार्य कोण आहेत? याची चौकशी करून कठोर शिक्षा व्हावी, असा गंभीर आरोप राज्यमंत्री बच्चू कडू यांनी केला आहे. सध्या खरीप हंगाम जवळपास सुरू झाला आहे.
तसेच सोयाबीनचे भाव वाढवण्यासाठी महाबीजची गरज नाही, शेतकरी पारंपरिक पद्धतीने कंपनीपेक्षा चांगले बियाणे तयार करतो. महाबीजने किती वेळा बाजारातून सोयाबीन खरेदी करून पॅकेटमध्ये विकल्याची उदाहरणे आहेत. या फसवणुकीला आळा घालण्यासाठी मी अमरावती आणि अकोला जिल्ह्यात बीज महोत्सव सुरू केला आहे. शेतकऱ्यांनी काल बाजारात दीडशे ते २०० रुपये किलोने निम्म्या भावाने बियाणे खरेदी केले. अकोल्यातील महोत्सवात 900 क्विंटल बियाणांची विक्री झाल्याचे बाख यांनी सांगितले.
अकोला जिल्हा हा छोटा जिल्हा आहे. मात्र, आशा महोत्सवाच्या माध्यमातून शेतकरी किमान 20 कोटी रुपयांची बचत करू शकतात. राज्यातील सर्व 36 जिल्ह्यांमध्ये हा उपक्रम राबविल्यास हा आकडा कोट्यवधींच्या घरात जाईल, याचा थेट फायदा शेतकऱ्यांना होणार आहे. “कोणतीही कंपनी बियाणे उत्पादनाच्या नियमांचे काटेकोरपणे पालन करत नाही. कंपन्यांवर बंदी घालून फक्त शेतकऱ्यांनाच बियाणे विकावे,” असे ते म्हणाले.
ऐन खरिपाच्या पेरणीपूर्वी बाजारात ‘महाबीज’ बियाणांचा तुटवडा निर्माण झाला आहे. ‘महाबीज’ सोयाबीन बियाणांसाठी शेतकऱ्यांची धावपळ सुरू आहे. यंदा महाबीजकडे केवळ ४२ हजार क्विंटल बियाणे बाजारात आहे. महाबीजचे सोयाबीन बियाणे महाग झाल्यानंतर आता शेतकरी सोयाबीनच्या बियाण्याच्या शोधात आहेत. राज्यात दरवर्षी सुमारे १० लाख क्विंटल सोयाबीन बियाणांची मागणी असते.
मात्र, बियाणांच्या तुटवड्याने शेतकऱ्यांमध्ये चिंतेचे वातावरण आहे. काल राज्यमंत्री बच्चू कडू यांनी महाबीजने गेल्या वर्षी सोयाबीन बियाणात शेतकऱ्यांची फसवणूक केल्याचा गंभीर आरोप केला होता. आजही त्यांनी त्यावर भाष्य केले आहे.
गेल्या चार वर्षांत महाबीजकडून सोयाबीन बियाणे बाजारात केलेला पुरवठा
वर्षाचे बियाणे (क्विंटलमध्ये)
2019: 5.25 लाख क्विंटल
2020: 2.35 लाख क्विंटल
2021: 1.53 लाख क्विंटल
2022: 42 हजार क्विंटल
टंचाईची कारणे
1) गेल्या वर्षी सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये झालेल्या अतिवृष्टीमुळे बियाणे जमीनदोस्त झाले. त्याचा सर्वात मोठा फटका बीजोत्पादनाला बसला.
२) त्यानंतर बियाणे प्रमाणीकरण प्रणालीतील बिघाडामुळे बहुतांश बियाणे वाया गेले.
३) यातून मार्ग काढण्यासाठी महाबीज उन्हाळी सोयाबीनची निवड करते. मात्र, यावर्षी मार्च-एप्रिलमध्ये वाढलेल्या तापमानाच्या परिणामामुळे बियाणे जमीनदोस्त झाले.
HSR/KA/HSR/2 June 2022
