Big mission for farmers : जैवविविधतेस संपत्तीमध्ये रूपांतर करण्याची तयारी राष्ट्रीय फ्लोरीकल्चर मिशनने केली
नवी दिल्ली, दि. 16 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : देशातील आश्चर्यकारक जैवविविधतेकडे अद्याप सर्वांनी एक मालमत्ता म्हणून पाहिले नाही, तिच्यात अभूतपूर्व क्षमता आहे. आता या दिशेने NBRI सह देशातील चार प्रमुख वैज्ञानिक प्रयोगशाळांनी एका सामान्य व्यासपीठाच्या माध्यमातून राष्ट्रीय फ्लोरिकल्चर मिशन (National Floriculture Mission)सुरू केले आहे. याद्वारे, जैवविविधतेला संपत्तीमध्ये रुपांतर करून फळीवरील फुलांचे आणि वनस्पतींचे व्यवसाय बदलण्याची तयारी आहे.
देशातील प्रमुख वैज्ञानिक संस्थांच्या या महत्वाकांक्षी मोहिमेचे मुख्य उद्दीष्ट भाडेकरूंचा फायदा करणे आणि जागतिक स्तरावर फ्लोरीकल्चर व्यवसायात वाढ करणे हे आहे. आता जैवविविधतेला संपत्तीमध्ये रुपांतर करून फुलांचे आणि वनस्पतींचे व्यवसाय फलकात बदलण्याची योजना आहे.
उत्पादन व उद्योगासंदर्भातील निर्यातीला पंख देण्याची योजना
Scheme to give wings to exports related to production and industry
एनबीआरआय (National Botanical Research Institute) सह देशातील चार प्रमुख वैज्ञानिक प्रयोगशाळांनी नुकतीच एका सामान्य व्यासपीठाच्या माध्यमातून राष्ट्रीय फ्लोरिकल्चर मिशन सुरू केले आहे. या महत्वाकांक्षी अभियानाचे मुख्य उद्दीष्ट म्हणजे या भागाशी संबंधित भाडेकरूंच्या उत्पन्नात पाच पट वाढ करणे. यासाठी देशाच्या विविध भागातील फुलांच्या, शोभेच्या वनस्पतींचे छुपे सर्व वनस्पति वारसा जतन करुन त्याचे उत्पादन व उद्योगासंदर्भातील निर्यातीला पंख देण्याची योजना आहे.
1,500 हेक्टर क्षेत्रात फुलांची पिके घेतील
Flowering crops will grow in an area of 1,500 hectares
एनबीआरआय लखनौचे संचालक डॉ. एसके बारिक म्हणाले की, या मोहिमेअंतर्गत उत्तर प्रदेशसह देशातील २१ राज्यांच्या वेगवेगळ्या भागातील हवामानावर आधारित वनस्पती ओळखण्याचे काम केले जाईल. एवढेच नाही तर कोणत्या जाती प्रामुख्याने आहेत हे देखील निर्यात करण्याच्या दृष्टिकोनातून पाहिले जाईल. यावेळी, केवळ फ्लोरीकल्चर उद्योग वाढविण्यासाठी चार संस्था सुमारे 1,500 हेक्टर क्षेत्रात फुलांची पिके घेतील. यामध्ये शहरी भागात मिशन अंतर्गत मोठ्या प्रमाणात उभ्या बागा, छतावरील फ्लॉरीकल्चर आणि हायड्रोपोनिक्सला प्रोत्साहन दिले जाईल. यासह, पॉलिहाऊस मोठ्या संख्येने प्रोत्साहित करण्याची योजना देखील आहेत.
अभूतपूर्व शक्यता(Unprecedented possibility) :
एनबीआरआयचा असा विश्वास आहे की या विशाल देशातील आश्चर्यकारक जैवविविधता अद्याप एक मालमत्ता म्हणून पाहिली गेली नाही. त्यात अभूतपूर्व शक्यता आहेत. यासाठी एनबीआरआयने रोडमॅप तयार केला आहे.
111 प्रजातींची ओळख (Identification of 111 species):
देशात सध्या फुलांच्या पिकांच्या सुमारे १११ प्रजाती आहेत. 2018 मध्ये फलोत्पादनाशी संबंधित पोस्ट व्यवसाय अंदाजे 15,700 कोटी रुपये आहे. या अभियानाच्या माध्यमातून 2024 पर्यंत 47,200 कोटी रुपये घेण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. जगभरात, फुलांचा आणि वनस्पती संबंधित व्यवसाय दर वर्षी सहा ते 10 टक्के दराने वाढत आहे.
सध्या जागतिक स्तरावर भारताचा सहभाग खूपच कमी आहे. म्हणूनच, फ्लोरीकल्चर मिशनच्या माध्यमातून या शक्यतांना वेग देण्याची तयारी सुरू केली आहे. देशात पुष्प पिकांच्या 111 प्रजातींची ओळख पटली आहे, तर या अभियानांतर्गत 42 नवीन प्रजाती जोडल्या जातील.
The country’s amazing biodiversity is yet to be seen by all as an asset, it has unprecedented potential. Now four major scientific laboratories in the country including NBRI have launched the National Floriculture Mission through a common platform in this direction. Through this, biodiversity is ready to be converted into wealth and the business of flowers and plants on the board is ready to change.
HSR/KA/HSR/16 APRIL 2021
