पुढील दहा वर्षांत चार प्रकारच्या बँका अस्तित्वात येतील: शक्तीकांत दास

मुंबई, दि.26 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क): भारतीय रिझर्व्ह बँकेचे (RBI) गव्हर्नर शक्तीकांत दास यांनी गुरुवारी सांगितले की, चालू दशकात भारतामध्ये चार वेगवेगळ्या प्रकारच्या स्पर्धात्मक, कार्यक्षम आणि वैविध्यपूर्ण बँका अस्तित्त्वात येतील. टाइम्स नेटवर्क इंडिया इकॉनॉमिक शिखर परिषदेत ते म्हणाले की यात काही मोठ्या बँका असतील, ज्या देशात आणि जगभरात पसरलेल्या असतील. दुसरे म्हणजे, अर्थव्यवस्थेत (Indian economy) विस्तृत उपस्थिती असणार्‍या मध्यम आकाराच्या बँका असतील. त्याशिवाय छोट्या वित्तीय बँका / प्रादेशिक ग्रामीण बँका आणि सहकारी बँका असतील ज्या लहान कर्जदारांच्या गरजा भागवतील. बँकेची आणखी एक श्रेणी डिजिटल सेवा प्रदान करणारी असेल.
काही दिवसांपूर्वीच रिझर्व्ह बँकेने (RBI) युनिव्हर्सल बँक आणि लघु वित्तीय बँकेच्या अर्जावर विचार करण्यासाठी बँक परवान्यासंदर्भात माजी डेप्युटी गव्हर्नर श्यामल गोपीनाथ यांच्या अध्यक्षतेखाली एक समिती स्थापन केली. एका अंतर्गत समितीने अलीकडेच मोठ्या औद्योगिक घराण्यांना बँक क्षेत्रात प्रवेश करण्याची परवानगी देण्याची शिफारस केली आहे. परंतू रिझर्व्ह बँकेचे मत याच्या अगदी उलट आहे. या संदर्भात अंतिम निर्णय अद्याप घेण्यात आलेला नाही.

अधिक स्पर्धात्मक, कार्यक्षम आणि भिन्न बँक संरचनेच्या दिशेन कार्य
Work towards a more competitive, efficient and diverse bank structure

दास म्हणाले की रिझर्व्ह बँक (RBI) अधिक स्पर्धात्मक, कार्यक्षम आणि वेगळ्या बँक संरचनेसाठी काम करीत आहे. युनिव्हर्सल बँक, लघु वित्तीय बँक (एसएफबी) यांचे परवाना धोरण हे या दिशेने उचललेले एक पाऊल आहे. ते म्हणाले की सध्या दहा लघु एसएफबी आणि सहा पेमेंट बँका कार्यरत आहेत. माझा अंदाज असा आहे की चालू दशकात वेगवेगळ्या प्रकारच्या बँका अस्तित्त्वात येतील. त्यातील काही मोठ्या भारतीय बँका असतील, ज्याची देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर उपस्थिती असेल.
दुसरे म्हणजे, मध्यम आकाराच्या बँका असतील ज्यांची अर्थव्यवस्थेत (Indian economy) विस्तृत उपस्थिती असेल. तिसर्‍या प्रकारच्या बँका लहान खाजगी क्षेत्रातील बँका, एसएफबी, प्रादेशिक ग्रामीण बँका आणि सहकारी बँका असतील ज्या लहान कर्जदारांच्या गरजा भागवतील. ते म्हणाले की चौथी श्रेणी म्हणजे डिजिटल युनिट्स, जे ग्राहकांना थेट किंवा बँकांद्वारे त्यांचे एजंट किंवा सहयोगी भागीदार म्हणून सेवा देतील.
 

बँकांच्या आरोग्यास प्राधान्य
Priority to the health of banks

बँकांचे आरोग्य राखणे ही प्राथमिकता असल्याचेही दास म्हणाले. बँक प्रणालीची मजबुती त्यांच्या भांडवलावर अवलंबून असते. ते म्हणाले की कंपनीचे कामकाज आणि नैतिकतेने प्रेरित असलेल्या अनुपालन संस्कृतीवरही आमचा भर असेल. माहिती तंत्रज्ञानाच्या पायाभूत सुविधांची प्रगती आणि ग्रहाक सेवेतील सुधारणेसह सायबर सुरक्षा उपाय आणि इतर बाबींवर बँकांनी लक्ष केंद्रित करण्याची गरज आहे.
Reserve Bank of India (RBI) Governor Shaktikant Das on Thursday said that four different types of competitive, efficient and diversified banks will come into existence in India in the current decade. At the Times Network India Economic Summit, he said it would include some of the largest banks, spread across the country and around the world. Secondly, there will be medium sized banks with a wide presence in the economy. Apart from that there will be small financial banks / regional rural banks and co-operative banks which will cater to the needs of small borrowers. Another category of bank will be digital service providers.
PL/KA/PL/26 MAR 2021