आंतरराष्ट्रीय बाजारात भारतीय ‘लाल सोन्या’ची किंमत वाढली, शेतकरी आणि व्यापाऱ्यांना बंपर नफा!
नवी दिल्ली, दि. 18 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : अफगाणिस्तानमध्ये(Afghanistan) तालिबानच्या संकटानंतर भारतातून निर्यात होणाऱ्या केशरची किंमत(saffron exported) आंतरराष्ट्रीय बाजारात गगनाला भिडत आहे. केशरची किंमत, जी काही महिन्यांपूर्वी 1.4 लाख रुपयांपर्यंत होती, ती आता 2.25 लाख रुपये प्रति किलोवर पोहोचली आहे. केशर उत्पादन आणि निर्यातीच्या बाबतीत अफगाणिस्तान भारत आणि इराणनंतर तिसरा मोठा देश आहे.
केशरची लागवड (saffron cultivation)भारतात जम्मू-काश्मीरच्या चार जिल्ह्यांत होते- पुलवामा, बडगाम, श्रीनगर आणि किश्तवाड. पुलवामा जिल्ह्यातील पंपूर हे उत्तम दर्जाचे केशर पिकवण्यासाठी ओळखले जाते. काश्मीर खोऱ्यात 12 मेट्रिक टन केशर तयार होते, जे अन्न, परफ्यूम, रंग आणि औषधे इत्यादींसाठी वापरले जाते.
किंमत 2.25 लाख रुपये प्रति किलो
Price Rs 2.25 lakh per kg
अमेरिका, बेल्जियम, न्यूझीलंड, कॅनडा (USA, Belgium, New Zealand, Canada)आणि आखाती देशांमध्ये भारतीय केशरची सर्वाधिक निर्यात केली जाते. केशर शेतकरी आणि पुलवामा जिल्ह्यातील पंपोर येथे राहणारे व्यापारी जुनैद रिगो यांनी सांगितले की केशरची किंमत 2.25 लाख रुपये प्रति किलोवर पोहोचली आहे. किंमत सतत वाढत आहे. जर अफगाणिस्तानमधील परिस्थिती लवकरच बदलली नाही आणि तेथे निर्यात सुरू झाली नाही तर किंमत आणखी वाढू शकते. व्यापारी आणि शेतकरी म्हणून आम्ही नफ्यात आहोत.
उत्पादन देखील वाढले
Production also increased
जम्मू -काश्मीरमध्ये केशराचे उत्पादनही गेल्या वर्षांमध्ये लक्षणीय वाढले आहे. राष्ट्रीय केशर मिशनची यात महत्त्वाची भूमिका आहे. यापूर्वी प्रति हेक्टर फक्त 1.8 किलो केशर उत्पादन होते, जे आता वाढून सुमारे 4.5 किलो प्रति हेक्टर झाले आहे. काश्मीर खोऱ्यातील केशर आणि सुकामेवा खोऱ्यात उत्पादित केशराच्या केवळ 10% घरगुती बाजारात वापरला जातो. देशांतर्गत मागणी इराण आणि अफगाणिस्तानातून केशरद्वारे पूर्ण केली जाते.
केशर लागवडीमध्ये अफगाणिस्तान सातत्याने प्रगती करत आहे. 2010 पासून तेथे केशराची लागवड केली जात आहे आणि भारत आणि इराणनंतर हा देश जगातील तिसरा सर्वात मोठा उत्पादक देश आहे. तालिबान राजवटीनंतर केशरसह इतर अनेक उत्पादनांची निर्यात बंद करण्यात आली आहे.
जम्मू आणि काश्मीर हे भारतातील सर्वात मोठे उत्पादक राज्य आहे
Jammu and Kashmir is the largest producing state in India
लाल सोने म्हणून प्रसिद्ध असलेल्या केशराची लागवड मे महिन्यात सुरू होते आणि ऑक्टोबरपर्यंत पीक तयार होते. भारतात सुमारे 5,000 हेक्टरमध्ये लागवड केली जाते. जम्मू आणि काश्मीर कृषी विभागाच्या मते, राज्यात दरवर्षी सरासरी 17 मेट्रिक टन (170 क्विंटल) केशराचे उत्पादन होते. 160,000 फुलांमधून सुमारे एक किलो केशर येते आणि राज्यातील 16,000 शेतकरी कुटुंबे त्याच्या लागवडीशी संबंधित आहेत. सध्या राज्यात सुमारे 3,700 हेक्टरमध्ये केशराची लागवड केली जात आहे आणि यामुळे सुमारे 32,000 शेतकरी जुळलेले आहेत..
The price of saffron exported from India after the Taliban crisis in Afghanistan is skyrocketing in the international market. The price of saffron, which was up to Rs 1.4 lakh a few months ago, has now reached Rs 2.25 lakh per kg. Afghanistan is the third-largest country after India and Iran in terms of saffron production and exports.
HSR/KA/HSR/ 18 Sept 2021
