भारतात AC च्या वापरावर येणार बंधन…

नवी दिल्ली, दि. ११ : भारत सरकारने देशभरात एअर कंडिशनर (AC) वापराबाबत नवे नियम लागू करण्याची घोषणा केली आहे, ज्यामध्ये AC चे तापमान आता २०°C ते २८°C या मर्यादेतच ठेवावे लागणार आहे. गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्री मनोहरलाल खट्टर यांनी या निर्णयाची माहिती दिली, आणि सांगितले की, “ही एक ऐतिहासिक पावले असून, ऊर्जेची बचत, वीज वापरावर नियंत्रण आणि पर्यावरणपूरक थंडावा यासाठी हे आवश्यक आहे.”

नवीन नियम काय आहेत?
AC चे तापमान २०°C पेक्षा खाली किंवा २८°C पेक्षा जास्त ठेवता येणार नाही

हे नियम घरगुती, व्यावसायिक आणि वाहनांतील AC यांवर लागू होतील

सर्व नवीन AC युनिट्समध्ये ही मर्यादा सॉफ्टवेअरद्वारे फिक्स केली जाईल, आणि जुन्या यंत्रणांमध्येही अपडेट्सद्वारे हे शक्य होईल3

या निर्णयामागील कारणे
भारताची वीज मागणी जून २०२५ मध्ये २४१ GW वर पोहोचली, जी आतापर्यंतची सर्वाधिक आहे

AC वापरामुळे वीज वापरात २०% वाटा आहे – म्हणजे सुमारे ५० GW केवळ AC मुळे वापरली जाते

प्रत्येक १°C तापमान वाढवल्यास ६% वीज बचत होते, त्यामुळे ३ GW पर्यंत तात्काळ बचत शक्य आहे

घरगुती वापरकर्त्यांसाठी फायदे
वीज बिलात १०%–२०% पर्यंत बचत

₹३००–₹८०० प्रति महिना वाचवता येतील, विशेषतः शहरी भागात

आरोग्यदृष्ट्या २४–२५°C तापमान अधिक योग्य, कारण खूप थंड वातावरणामुळे सर्दी, थकवा, सायनस यांसारख्या समस्या होतात

जागतिक पातळीवरील तुलना
इटली: सार्वजनिक इमारतींसाठी AC २५–२७°C वर ठेवण्याचे बंधन

स्पेन आणि ग्रीस: सार्वजनिक ठिकाणी AC २७°C पेक्षा कमी ठेवता येत नाही

जपान: कार्यालयांमध्ये २८°C ची शिफारस, पण कायदेशीर बंधन नाही

कोणत्या ठिकाणी हे नियम लागू होतील?
घरगुती AC युनिट्स

ऑफिस, मॉल्स, हॉटेल्स, थिएटर्स, दुकाने

वाहने – कार्स, बस, कमर्शियल व्हेईकल्स

संपूर्ण भारतातील २८ राज्यांमध्ये एकसमान अंमलबजावणी होणार आहे

उत्पादक कंपन्यांसाठी बदल
सर्व नवीन AC युनिट्समध्ये २०–२८°C ही मर्यादा सॉफ्टवेअरद्वारे फिक्स केली जाईल

जुन्या यंत्रणांमध्ये सॉफ्टवेअर अपडेटद्वारे हे बदल शक्य होतील, यासाठी सरकार उत्पादकांशी सल्लामसलत करत आहे