वजन नियंत्रणात ठेवणारी मसूर डाळ

मुंबई, दि. 5 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : ही मसूर रक्तातील लाल पेशी वाढवते जे अशक्तपणा टाळण्यासाठी आणि शरीर निरोगी ठेवण्यासाठी आवश्यक असतात. फूड एक्सपर्ट आणि कन्सल्टंट नीलांजना सिंह यांच्या मते, या डाळीमध्ये फोलेट आढळते जे व्हिटॅमिन बी चे एक प्रकार आहे आणि रक्तातील लाल पेशी वाढवण्यास मदत करते. त्याचा फायदा म्हणजे शरीरातील रक्ताची गुणवत्ता राखली जाते आणि अॅनिमियाला आळा बसतो. रक्ताच्या या गुणामुळे हृदयही निरोगी राहते. याचे कारण असे की फोलेट रक्तवाहिन्यांच्या भिंतींना नुकसान होण्यापासून वाचवण्यास मदत करते. त्यामुळे हृदयाशी संबंधित समस्यांचा धोका कमी होतो. गर्भवती महिलांसाठीही लाल मसूर खूप फायदेशीर मानली जाते. या डाळीमध्ये असलेले फायबर आणि मॅग्नेशियम संपूर्ण शरीरात रक्त, ऑक्सिजन आणि पोषक तत्वांचा प्रवाह सुधारतात.

वजन नियंत्रणात ठेवायचे असेल तर मसूर उपयोगी पडेल. या डाळीतील फायबर आणि प्रथिने यांसारखे पोषक घटक दीर्घकाळ पोट भरलेले राहतात, त्यामुळे अतिरिक्त अन्नाची इच्छा होत नाही. ही डाळी पचनक्रिया सुधारण्यासही उपयुक्त आहे. बद्धकोष्ठता नसेल आणि पचनसंस्था निरोगी राहिली तर वजन वाढण्याची शक्यता कमी होते. इथे हेही नमूद करूया की पचनसंस्था जर निरोगी असेल तर शरीराला निरोगी राहण्यासाठी अतिरिक्त ऊर्जा वापरावी लागणार नाही. त्याचा फायदा म्हणजे शरीराची प्रतिकारशक्ती सतत सुधारते. असेही मानले जाते की मसूरमध्ये असलेले विशेष प्रथिने (पेप्टाइड्स) शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढवतात आणि संसर्ग टाळतात.

ही मसूर स्नायू आणि मेंदूसाठीही फायदेशीर मानली जाते. संशोधनात असेही दिसून आले आहे की लाल मसूराचे सेवन केल्याने वाईट कोलेस्ट्रॉल रोखण्यास देखील मदत होते. या डाळीमध्ये असलेले प्रथिने स्नायूंना बळकट करण्यासाठी आणि त्यांना सतत पोषण देण्यासाठी प्रभावी मानले जाते. या डाळीमध्ये असलेले खनिजे मेंदूच्या मज्जासंस्थेला थंड ठेवतात आणि खराब होण्यापासून वाचवतात. या डाळीचे सेवन म्हातारपणात मेंदूसाठी खूप फायदेशीर मानले जाते. या डाळीमध्ये हायपोकोलेस्टेरोलेमिया देखील आढळतो जे खराब कोलेस्टेरॉल रोखण्यासाठी प्रभावी आहे. त्यामुळे रक्तदाबही नियंत्रणात राहतो.

मसूराच्या सेवनाने त्वचेची चमकही वाढते. कारण त्यात आढळणारी जीवनसत्त्वे आणि खनिजे त्वचेखालील पेशी मजबूत ठेवण्यास मदत करतात. पृष्ठभागावर, ही मसूर त्वचेसाठी फायदेशीर आहे. सौंदर्य तज्ञ मसूरापासून बनवलेले पॅक त्वचेसाठी आणि चेहऱ्यासाठी फायदेशीर मानतात. याचे कारण म्हणजे ही मसूर त्वचेला बुरशीजन्य आणि संसर्गापासून वाचवण्यासाठी उपयुक्त आहे. केसांना निरोगी बनवण्यातही त्याची भूमिका आहे. हे काम या डाळीमध्ये असलेल्या प्रथिने आणि अँटिऑक्सिडंट्सद्वारे केले जाते. हे केस मुळांपासून मजबूत करतात, ज्यामुळे केस गळण्याचा धोका कमी होतो.

डाळींचा इतिहास आणि प्रवास
जगभरात आढळणाऱ्या सर्व प्रकारच्या डाळींपैकी मसूराचे मूळ फार जुने मानले जाते. भारतातील प्राचीन आयुर्वेदिक ग्रंथात याचे वर्णन आढळते, परंतु त्यापूर्वीही जगाच्या इतिहासात या नाडीचा उल्लेख आढळतो. एका अमेरिकन संशोधनाचा असा विश्वास आहे की या डाळीची लागवड सुपीक अर्धचंद्र प्रदेशात (मध्य-पूर्व प्रदेश) सुमारे 12,000 वर्षांपूर्वी झाली होती, नंतर तिची लागवड पूर्वेकडील जॉर्जियामध्ये 5000 ते 4000 ईसापूर्व आणि शेवटी 2000 बीसीच्या आसपास झाली आणि भारतीय प्रदेशात पोहोचली.

पुरातत्वीय पुरावे सूचित करतात की भारतीयांनी हडप्पाच्या सुरुवातीच्या काळापासून मसूर स्वीकारला होता. भारतीय आयुर्वेदिक ग्रंथ ‘चरक संहिता’ मध्ये या मसूराची (मसुरश्च) माहिती आहे आणि ती थंड, गोड आणि सुखदायक असल्याचे म्हटले आहे. शास्त्रानुसार याचे सूप पित्त-कफ दोषात लाभदायक आहे. आज ही डाळ जगभर खाल्ली जाते. Weight control lentil dal

ML/ML/PGB
5 July 2024