न्यायदेवतेच्या डोळ्यावरील पट्टी निघाली, सर्वोच्च न्यायालयात स्थापन झाली नवी मूर्ती
नवी दिल्ली, दि. १७ (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : न्यायासनासमोर सगळे समान असतात त्यामुळे न्यायदेवतेच्या डोळ्यावर पट्टी बांधलेली असते. न्यायलयांमध्ये डोळ्यांवर पट्टी बांधलेली, एका हातात तलवार तर एका हातात तराजू घेतलेली न्यायदेवतेची मूर्ती आपण पाहतो. ग्रीक न्यायदेवतेच्या संकल्पनेवरून ही मूर्ती घेण्यात आली आहे. मात्र आता भारतीय न्यायालयांमधून न्यायदेवतेची ही मूर्ती हटवून त्या जागी नवी मूर्ती बसवण्यात आली आहे. यामध्ये न्यायदेवतेच्या डोळ्यावरील पट्टी काढण्यात आली आहे. एका हातात आधीच्या तलवारीच्या जागी संविधानाची प्रत दाखवण्यात आली आहे. तर दुसऱ्या हातात तराजू कायम ठेवण्यात आला आहे. सर न्यायाधिश धनंजय चंद्रचूड यांच्या संकल्पनेतून ही नवीन भारतीय रूपातील न्यायदेवता साकारण्यात आली आहे.
मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, न्या. चंद्रचूड यांनी ऑर्डर देऊन ही नवी मूर्ती बनवली आहे. देशातील कायदा आंधळा नाही आणि तो शिक्षेचे प्रतीक नाही, असा संदेश देणे हा त्याचा उद्देश आहे. जुन्या मूर्तीवरील डोळ्यावर पट्टी कायद्याच्या नजरेत सर्व समान असल्याचे दर्शवत होती. तर तलवार हे अधिकाराचे आणि अन्यायाला शिक्षा देण्याच्या सामर्थ्याचे प्रतीक होते.
मात्र, मूर्तीच्या उजव्या हातात तराजू कायम ठेवण्यात आला आहे, कारण ते समाजातील संतुलनाचे प्रतीक आहे. प्रमाण दर्शविते की न्यायालय निष्कर्षापर्यंत पोहोचण्यापूर्वी दोन्ही बाजूंचे तथ्य आणि युक्तिवाद पाहते आणि ऐकते.
ब्रिटिश राजवटीचा वारसा मागे टाकण्याचा प्रयत्न म्हणून या पुतळ्याकडे पाहिले जात आहे. अलीकडेच, भारत सरकारने ब्रिटिश राजवटीत लागू असलेल्या भारतीय दंड संहिता (IPC) कायद्याच्या जागी भारतीय दंड संहिता (IPC) कायदा लागू केला होता. लेडी ऑफ जस्टिसच्या पुतळ्यामध्ये बदल करणे हे देखील या भारतीयीकरणातील एक महत्त्वाचे पाऊल मानले जात आहे.
SL/ML/SL
17 Oct. 2024
