RBI ने ब्रिटनमधून भारतात आणले १०० टन सोने

मुंबई, दि. ३१ (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : RBI ने गेल्या चार महिन्यांत २४ टन सोने खरेदी केली आहे. आता RBI ने ब्रिटनमधून 100 टनांहून अधिक सोने आपल्या देशातील राखीव ठेवींमध्ये हस्तांतरित केले आहे. आरबीआयने 1991 नंतर पहिल्यांदाच एवढे सोनं आपल्या स्थानिक रिझर्व्हमध्ये ठेवलं आहे. येत्या काही महिन्यांत 100 टन सोने देशात येऊ शकते. ताज्या आकडेवारीनुसार मार्चअखेर RBI कडे 822.1 टन सोने होते. यातील 413.8 टन सोने रिझर्व्ह बँकेने परदेशात ठेवले आहे. गेल्या आर्थिक वर्षात RBIने आपल्या साठ्यात 27.5 टन सोन्याची भर घातली होती.

जगभरातील केंद्रीय बँका बँक ऑफ इंग्लंडकडे सोने ठेवतात. भारतही याला अपवाद नाही. स्वातंत्र्यपूर्व दिवसांपासून बँक ऑफ इंग्लंडकडे भारतातील काही सोन्याचा साठा आहे. परदेशात अधिक साठा जमा होत असल्याने काही सोने भारतात आणण्याचे ठरले आहे, 1991 मध्ये सरकारला पेमेंट बॅलन्सच्या संकटाचा सामना करण्यासाठी सोने गहाण ठेवावे लागले. तेव्हापासून बहुतेक भारतीयांसाठी सोने हा प्रतिष्ठेचा मुद्दा झाला आहे.RBIने 15 वर्षांपूर्वी IMF कडून 200 टन सोने खरेदी केले होते. पण गेल्या काही वर्षात खरेदीद्वारे सोन्याचा साठा सातत्याने वाढवला आहे. मार्चअखेर देशातील सोन्याचा हा साठा जवळपास एक चतुर्थांश आहे. म्हणूनच त्यासाठी अनेक महिने नियोजन आणि अचूक अंमलबजावणीची आवश्यकता होती. यासाठी वित्त मंत्रालय, आरबीआय आणि अनेक सरकारी संस्था आणि स्थानिक प्राधिकरणांमध्ये समन्वय आवश्यक आहे.

सर्वप्रथम देशात सोने आणण्यासाठी आरबीआयने सीमाशुल्कात सूट दिली.अशा प्रकारे केंद्राला या सार्वभौम मालमत्तेवरील महसूल सोडावा लागला. GST एकात्मिक जीएसटीमधून सूट देण्यात आली नाही. हा कर आयातीवर लावला जातो. हा कर राज्यांशी शेअर केला जातो. सोन्याची प्रचंड वाहतूक करण्यासाठी विशेष विमानाचीही गरज होती. यासाठी चोख सुरक्षा व्यवस्था करण्यात आली होती. या निर्णयामुळे आरबीआयला स्टोरेज खर्चातही काही बचत करण्यात मदत होईल. ही रक्कम बँक ऑफ इंग्लंडला दिली जात होती, मुंबई तसेच नागपुरातील मिंट रोड येथील RBI च्या जुन्या इमारतीत सोने ठेवले जाते.

SL/ML/SL

31 May 2024