प्लास्टिक प्रदूषण – पर्यावरणासाठी मोठा धोका

मुंबई, दि. ११ मार्च (एमएमसी न्यूज नेटवर्क):

प्लास्टिक हा आपल्या दैनंदिन जीवनाचा महत्त्वाचा भाग बनला आहे. परंतु याच प्लास्टिकच्या वाढत्या वापरामुळे पर्यावरणाला मोठा धोका निर्माण झाला आहे. नद्यांमध्ये, समुद्रात आणि मोकळ्या जागांमध्ये पडलेले प्लास्टिक शेकडो वर्षे नष्ट होत नाही, त्यामुळे जमिनीसह जलस्रोतही प्रदूषित होतात. त्यामुळे प्लास्टिक प्रदूषण ही एक गंभीर समस्या बनली आहे.

प्लास्टिक प्रदूषणाची कारणे
१. एकदा वापरायाचे प्लास्टिक (Single-Use Plastic)
➡ प्लास्टिक पिशव्या, बाटल्या, कप, ताटे, स्ट्रॉ आणि पॅकेजिंग मटेरियल मोठ्या प्रमाणावर वापरले जाते.
➡ हे प्लास्टिक नष्ट होण्यास शेकडो वर्षे लागतात, त्यामुळे ते कचऱ्याच्या स्वरूपात वाढत राहते.

२. कचरा व्यवस्थापनातील त्रुटी
➡ प्लास्टिकचा कचरा योग्य पद्धतीने व्यवस्थापित केला जात नाही.
➡ अनेकदा प्लास्टिक थेट नद्यांमध्ये आणि समुद्रात फेकले जाते, ज्यामुळे जलप्रदूषण वाढते.

३. जागरूकतेचा अभाव
➡ अनेक लोक प्लास्टिकच्या वापरामुळे होणाऱ्या परिणामांबद्दल अनभिज्ञ असतात.
➡ प्लास्टिकचा योग्य पुनर्वापर (Recycling) आणि पुनर्वापर न करता फेकण्याची प्रवृत्ती मोठी समस्या आहे.

प्लास्टिक प्रदूषणाचे परिणाम
🌍 पर्यावरणीय हानी:
➡ प्लास्टिकच्या कचऱ्यामुळे माती आणि पाणी दोन्ही प्रदूषित होते.
➡ प्लास्टिक नष्ट होण्यास ५०० वर्षांहून अधिक काळ लागू शकतो.

🐢 वन्यजीव आणि समुद्री जीवांवर परिणाम:
➡ अनेक समुद्री प्राणी प्लास्टिकचा कचरा अन्न म्हणून ग्रहण करतात, ज्यामुळे त्यांचा जीव धोक्यात येतो.
➡ प्लास्टिकने अडकून पक्षी आणि प्राणी मरतात.

🚰 पिण्याच्या पाण्यावर परिणाम:
➡ प्लास्टिकच्या तुकड्यांमधून सूक्ष्म प्लास्टिक (Microplastics) तयार होतात, जे पाण्यात मिसळतात आणि मानवी आरोग्यासाठी हानिकारक ठरतात.

प्लास्टिक प्रदूषण रोखण्यासाठी उपाय
✅ एकदा वापरायाच्या प्लास्टिकचा वापर कमी करावा.
✅ कापडी पिशव्यांचा वापर वाढवावा आणि प्लास्टिक पिशव्यांना पर्याय शोधावा.
✅ प्लास्टिक कचऱ्याचा पुनर्वापर (Recycling) आणि व्यवस्थापन करावे.
✅ स्वच्छता मोहिमा राबवून समुद्रकिनारे, नद्या आणि शहरे प्लास्टिकमुक्त करावीत.
✅ सरकारच्या धोरणांनुसार प्लास्टिक उत्पादन आणि वापरावर निर्बंध घालावेत.

निष्कर्ष:
प्लास्टिक प्रदूषण ही जागतिक समस्या आहे आणि ती सोडवण्यासाठी प्रत्येकाने जबाबदारीने वागण्याची गरज आहे. प्लास्टिकचा अतिरेकी वापर टाळून, पुनर्वापर आणि पुनर्निर्मितीच्या संधी शोधून आपण पर्यावरणाला मोठे योगदान देऊ शकतो.

ML/ML/PGB 11 March 2025