Nobel Peace Prize 2025 – व्हेनेझुएलाच्या कोरीना यांना जाहीर
स्टॉकहोम, दि. 10 : व्हेनेझुएलातील दीर्घकालीन हुकूमशाहीविरोधात आवाज उठवणाऱ्या आणि लोकशाही मूल्यांसाठी संघर्ष करणाऱ्या मारिया कोरीना माचाडो यांना २०२५ चा नोबेल शांतता पुरस्कार जाहीर करण्यात आला आहे. नोर्वेजियन नोबेल समितीने त्यांच्या कार्याची प्रशंसा करत म्हटले की, “लोकशाहीच्या अंधारात आशेचा दीपवत त्यांनी संघर्ष केला आहे.” माचाडो यांनी गेल्या अनेक दशकांपासून व्हेनेझुएलात लोकशाही पुनर्स्थापनेसाठी कार्य केले आहे. त्यांनी १९९२ मध्ये अतेनेआ फाउंडेशनची स्थापना केली, जी काराकासमधील रस्त्यावरील मुलांसाठी काम करते. त्यानंतर २००२ मध्ये त्यांनी ‘सुमाते’ या संस्थेची सह-स्थापना केली, जी मुक्त आणि पारदर्शक निवडणुकांसाठी कार्य करते.
२०१० मध्ये माचाडो यांना राष्ट्रीय सभेवर निवडून आणण्यात आले, परंतु २०१४ मध्ये त्यांना सत्ताधारी सरकारने बेकायदेशीरपणे पदावरून हटवले. त्यांनी ‘वेंते व्हेनेझुएला’ या विरोधी पक्षाचे नेतृत्व केले आणि २०१७ मध्ये ‘सोय व्हेनेझुएला’ या लोकशाही समर्थक आघाडीची स्थापना केली. २०२३ मध्ये त्यांनी राष्ट्राध्यक्षपदासाठी उमेदवारी जाहीर केली होती, परंतु २०२४ च्या निवडणुकीत त्यांना उमेदवारीपासून रोखण्यात आले. त्यानंतर त्यांनी विरोधी पक्षाचे उमेदवार एडमुण्डो गोंझालेझ उरुतिया यांना पाठिंबा दिला आणि निवडणुकीत पारदर्शकता राखण्यासाठी नागरिक स्वयंसेवकांच्या माध्यमातून मतदान केंद्रांवर देखरेख केली.
माचाडो यांना त्यांच्या कार्यासाठी अनेक वेळा धमक्या, अटक आणि राजकीय छळ सहन करावा लागला. सध्या त्या गुप्त ठिकाणी राहतात आणि तरीही त्यांनी देश सोडलेला नाही. पुरस्कार स्वीकारताना त्यांनी भावनिक प्रतिक्रिया दिली आणि सांगितले, “हा पुरस्कार माझा नाही, तर व्हेनेझुएलातील लोकांचा आहे. आम्ही अजूनही संघर्ष करत आहोत, पण आम्हाला विश्वास आहे की लोकशाही नक्कीच विजयी होईल.”
नोबेल शांतता पुरस्कार हा ११ दशलक्ष स्वीडिश क्रोनरचा असून, १० डिसेंबर रोजी ओस्लो येथे प्रदान केला जाणार आहे. मारिया कोरीना माचाडो यांचे कार्य आजच्या काळात लोकशाहीच्या रक्षणासाठी प्रेरणादायक ठरते आणि त्यांनी दाखवलेले धैर्य हे संपूर्ण लॅटिन अमेरिकेसाठी एक आदर्श आहे.
SL/ML/SL 10 Oct. 2025
