निम्म्यापेक्षा जास्त सांडपाणी प्रक्रियेविना मुळा-मुठेत
पुणे, दि. 23 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क): शहरातील निम्म्याहून अधिक सांडपाणी कोणतीही प्रक्रिया न करता मुळा-मुठा नदीत सोडले जात असल्याने नदी प्रदूषित होऊन पाण्याला दुर्गंधी येत असल्याने नागरिकांची गैरसोय होत आहे. शिवाय, पाण्यात हानिकारक पदार्थांच्या उपस्थितीमुळे जैवविविधतेलाही धोका निर्माण झाला आहे. शहरातील सांडपाण्यावर प्रक्रिया करण्यासाठी सध्या नऊ प्रकल्प सुरू आहेत. या प्रकल्पांमध्ये दररोज 477 एमएलडी पाणी शुद्ध करून नदीत सोडण्याचे उद्दिष्ट आहे.
प्रक्रिया न केलेले पाणी नदीत सोडले जात असल्याच्या आरोपांना उत्तर देताना महापालिकेने जलशुद्धीकरणाची माहिती मिळावी यासाठी सर्व प्रकल्पांवर सेन्सर बसवले आहेत. मात्र, बीओडीची वाढती पातळी आणि पाण्यातील सीओडी आणि ऑक्सिजनची कमी होत जाणारी पातळी धोकादायक स्थिती दर्शवते, असे महापालिकेच्या पर्यावरण अहवालात नमूद करण्यात आले आहे. महापालिकेच्या पर्यावरण अहवालात दिलेल्या आकडेवारीच्या आधारे प्रदूषण कमी होण्याऐवजी वाढतच असल्याचे स्पष्ट होत आहे. केंद्र सरकारच्या नियमांनुसार पाण्यातील बीओडीची पातळी ३० मिलिग्रॅमपेक्षा कमी असावी.
2021 मध्ये, मुठा नदीकाठी विविध ठिकाणी BOD पातळी खालीलप्रमाणे होती: विठ्ठलवाडी – 52.55, म्हात्रे पूल – 49.43, एरंडवणे – 53.17, जोशी पूल – 43.13, ओंकारेश्वर – 43.14, आणि रेल्वे पूल – 2.43. तथापि, 2022 मध्ये, BOD पातळी खालीलप्रमाणे वाढली आहे: विठ्ठलवाडी – 54.23, म्हात्रे पूल – 50.23, एरंडवणे – 54.39, जोशी पूल – 45.12, ओंकारेश्वर – 46.78, आणि रेल्वे पुलाखाली – 47.12. मुठा नदीतील पाण्यात रसायनमिश्रित पाणी आले आहे. संगमवाडी येथे मुळा व मुठा नद्या एकत्र आल्यानंतर तेथे सांडपाणी कमी असल्याने बीओडीचे प्रमाण काहीसे कमी झाले आहे. नदीत सीओडीचे प्रमाण 150 मिग्रॅ पेक्षा जास्त असावे, परंतु मुठा नदीत ते केवळ 100 च्या आसपास आहे.
मात्र, मुळा-मुठा विलीनीकरणानंतर ही संख्या 100 पेक्षा जास्त झाली आहे. उद्योगांना रासायनिक विसर्ग करणे धोकादायक आहे. नदीत मिसळलेले पाणी कारण ते सीओडी कमी करते. पर्यावरण अहवालात असे दिसून आले आहे की मुळा-पवना संगमात 83.34 मिलीग्राम सीओडी आहे, हॅरिस पूलमध्ये 90.21 मिलीग्राम, होळकर पूलमध्ये 90.12 मिलीग्राम, वाकडेवाडीमध्ये 88.45 मिलीग्राम, संगमपूलमध्ये 93.21 मिलीग्राम, येरवड्यामध्ये 93.5 मिलीग्राम सीओडी आणि 49 एमजी मुनओडी आहे. रेकॉर्ड केले.
ML/KA/PGB
23 Aug 2023
