ISRO कडून या नेव्हिगेशन सॅटेलाइटचे प्रक्षेपण

श्रीहरिकोटा, दि.२९ (एमएमसी न्यूज नेटवर्क): भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने (ISRO) आज नेव्हिगेशन उपग्रह NVS-01 चे प्रक्षेपण केले. जिओसिंक्रोनस लॉन्च व्हेइकल ( GSLV-F12) द्वारे हा उपग्रह अवकाशात पाठवण्यात आला. हा उपग्रह 2016 मध्ये प्रक्षेपित केलेल्या IRNSS-1G उपग्रहाची जागा घेईल. IRNSS-1G उपग्रह हा इस्रोच्या प्रादेशिक नेव्हिगेशन उपग्रह प्रणाली NavIC (नाविक) चा सातवा उपग्रह आहे. श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्राच्या दुसऱ्या प्रक्षेपण पॅडवरून सकाळी 10:42 वाजता GSLV ने उड्डाण केले. प्रक्षेपणानंतर सुमारे 18 मिनिटांनी पेलोड रॉकेटपासून वेगळे होईल. हे NVS-1 उपग्रह जिओसिंक्रोनस ट्रान्सफर ऑर्बिटमध्ये तैनात करेल.

देशातील नागरी विमान वाहतूक क्षेत्राच्या वाढत्या गरजा लक्षात घेऊन NavIC ही प्रणाली विकसित करण्यात आली आहे. हे नेटवर्क भारत आणि त्याच्या सीमेपासून 1500 किमी पर्यंतचे क्षेत्र व्यापते. हे स्थलीय, हवाई आणि सागरी वाहतूक, स्थान आधारित सेवा, वैयक्तिक गतिशीलता, संसाधन निरीक्षण आणि वैज्ञानिक संशोधनासाठी वापरले जाते.

आपल्या मोबाइलमध्ये जीपीएस रिसीव्हर आहे. जेव्हा आपण लोकेशन चालू करतो तेव्हा ते थेट अमेरिकेतील 31 उपग्रहांशी जोडले जाते. उपग्रहाला तुमची स्थिती मिळते आणि तुम्हाला उपग्रहावरून नकाशा मिळतो. आता NavIC नाविकही हे काम करू शकते.

1999 मध्ये कारगिल युद्धादरम्यान घुसखोरी करणाऱ्या पाकिस्तानी सैनिकांची स्थिती जाणून घेण्यासाठी भारत सरकारने अमेरिकेकडे मदत मागितली होती. त्यानंतर अमेरिकेने जीपीएस सपोर्ट देण्यास नकार दिला. तेव्हापासून भारतीय शास्त्रज्ञ स्वतःची नेव्हिगेशन उपग्रह प्रणाली विकसित करण्यासाठी अथक प्रयत्न करत होते. अखेर 2018 मध्ये ही प्रणाली कार्यान्वित झाली. आता याच्या नेटवर्कमध्ये अद्ययावतता आणण्याचे काम सातत्याने सुरू आहे.

ISRO ने नेव्हिगेशन विथ इंडियन कॉन्स्टेलेशन (नाविक-NavIC) नावाची प्रादेशिक नेव्हिगेशन उपग्रह प्रणाली विकसित केली आहे. 7 उपग्रहांचे कॉन्स्टेलेशन 24×7 कार्यरत असलेल्या ग्राउंड स्टेशनसह एकत्रितपणे कार्य करतात. NavIC पूर्वी इंडियन रीजनल नेव्हिगेशन सॅटेलाइट सिस्टम (IRNSS) म्हणून ओळखले जात होते.
SL/KA/SL
29 May 2023