गंगा-यमुनेचे पाणी स्नानासाठी अयोग्य: प्रदूषण नियंत्रण मंडळाचा अहवाल
नवी दिल्ली, दि. १८ (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : प्रयागराज येथे सुरु असलेला महाकुंभमेळा आता अंतिम टप्प्यात आला आहे. महीन्याभराहून अधिक काळ सुरु असलेल्या महाकुंभमेळ्यात गंगा-यमुना संगमावर ५४ कोटींहून अधिक भाविकांनी स्नानाचा आनंद घेतला. त्यानंतर आता प्रदुषण नियंत्रण मंडळाने एक धक्कादायक माहिती समोर आणली आहे. केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाचा (CPCB) एक अहवाल समोर आला आहे ज्यामध्ये दोन्ही नद्यांचे पाणी आंघोळीसाठी योग्य नसल्याचे म्हटले आहे. सीपीसीबीने १७ फेब्रुवारी रोजी राष्ट्रीय हरित न्यायाधिकरण (NGT) ला आपला अहवाल सादर केला. सीपीसीबीने ९ ते २१ जानेवारी दरम्यान प्रयागराजमधील एकूण ७३ वेगवेगळ्या ठिकाणांहून नमुने गोळा केले. आता त्याच्या चौकशीचे निकाल जाहीर झाले आहेत.
केंद्रीय प्रदूषण नियंत्रण मंडळाने जारी केलेल्या अहवालात गंगा आणि यमुना नद्यांच्या पाण्याची एकूण ६ पॅरामीटर्सवर चाचणी करण्यात आली आहे. यामध्ये pH म्हणजे पाणी किती आम्लयुक्त किंवा अल्कधर्मी आहे, मल कोलायटिस, BOD म्हणजे बायोकेमिकल ऑक्सिजन मागणी, COD म्हणजे रासायनिक ऑक्सिजन मागणी आणि विरघळलेला ऑक्सिजन यांचा समावेश आहे. या सहा पॅरामीटर्सवर ज्या ठिकाणांहून नमुने घेण्यात आले त्यापैकी बहुतेक ठिकाणी, विष्ठेतील कोलिफॉर्म बॅक्टेरियाचे प्रमाण प्रमाणापेक्षा जास्त आढळून आले. याशिवाय, पाण्याची गुणवत्ता इतर ५ पॅरामीटर्सच्या मानकांनुसार आहे.
गंगा आणि यमुना नद्यांच्या पाण्याची एकूण ६ पॅरामीटर्सवर चाचणी करण्यात आली आहे. त्यात आम्लयुक्त किंवा क्षारीय, मल कोलिफॉर्म, बीओडी म्हणजे बायोकेमिकल ऑक्सिजन डिमांड, सीओडी म्हणजे रासायनिक ऑक्सिजन डिमांड आणि विरघळलेला ऑक्सिजन समाविष्ट आहे.
बनारस हिंदू विद्यापीठात गंगा नदीवर संशोधन करणारे प्राध्यापक बी.डी. त्रिपाठी यांनी म्हटले आहे की, ज्या पाण्यात प्रमाणापेक्षा जास्त मल कोलिफॉर्म बॅक्टेरिया असतात ते पाणी कोणत्याही वापरासाठी योग्य राहणार नाही. जर हे पाणी शरीरात गेले तर त्यामुळे आजार होतात. जर असे पाणी आंघोळ केले किंवा प्यायले तर त्यामुळे त्वचारोग होऊ शकतो.
SL/ML/SL18 Feb 2025
