शेणापासून निर्मित पर्यावरणपूरक राख्या
मुंबई, दि. 19 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : शिमल्यातील जठियादेवी परिसरात गोकुळ गौ-सदन बचत गटाच्या वतीने रक्षाबंधनासाठी गाईच्या शेणापासून राख्या तयार करून पर्यावरण रक्षणाचा उपक्रम राबविण्यात येत आहे. विशेष म्हणजे या राख्यांमध्ये औषधी वनस्पतींच्या बिया असतात. त्यामुळे या राख्या केवळ पर्यावरणाचेच रक्षण करत नाहीत तर नैसर्गिक खत म्हणूनही काम करतात असा विश्वास आहे. जठिया देवी कियुथल सामाजिक-सांस्कृतिक उत्थान संस्थेच्या सहकार्यातून बचत गटातील महिलांनी शेणाचे विविध कलात्मक आणि सजावटीच्या वस्तूंमध्ये रूपांतर केले आहे. या उत्पादनांमध्ये मूर्ती, वॉल हँगिंग्ज, फोटो फ्रेम्स, कस्टमाइज्ड नेम प्लेट्स, घड्याळे, पूजा थाळी आणि राख्या यांचा समावेश आहे. हा प्रयत्न स्थानिकांसाठी व्होकल मोहिमेलाही पुढे नेतो.
संस्थेचे संस्थापक मदन ठाकूर म्हणाले की, पहाडी गायीचे शेण हे केवळ कचरा नसून आरोग्याच्या दृष्टिकोनातूनही अत्यंत उपयुक्त आहे, हा संदेश लोकांना देणे हा या उपक्रमाचा उद्देश आहे. गोकुळ गौ-सदन स्वयंसेवी गटाने शेणासारख्या साहित्याचा वापर करून एक नवीन आणि सर्जनशील दृष्टीकोन स्वीकारला आहे. शेणखत मातीत मिसळून अनेक हस्तनिर्मित उत्पादने तयार केली आहेत, ज्यांना बाजारात मोठी मागणी आहे. ही उत्पादने केवळ पर्यावरणपूरक नसून बजेट फ्रेंडली देखील आहेत.
स्वयंसेवी संस्थेत काम करणाऱ्या महिलांनी सांगितले की, संस्थेत तयार होणाऱ्या उत्पादनांमध्ये सर्वात जास्त मागणी येथील साबण आणि शाम्पूला आहे. त्यांनी बनवलेल्या राख्यांना राज्याच्या विविध भागातूनच नव्हे तर इतर राज्यातूनही मागणी येत आहे. गेल्या अनेक वर्षांपासून राष्ट्रीय उपजीविका अभियानांतर्गत राख्या बनवत असल्याचे महिलांचे म्हणणे आहे. पर्यावरणपूरक राख्यांना मागणी जास्त असल्याने त्यांना चांगले उत्पन्नही मिळत आहे. Environmental friendly Rakhya made from Shena
PGB/ML/PGB
19 Aug 2024
