पृथ्वीपेक्षा ९ पट मोठ्या ‘महापृथ्वी’चा शोध
न्यूयॉर्क, दि. १४ (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) : विश्वाच्या अथांग पसाऱ्यात आपल्या पृथ्वीसारखा एखादा ग्रह सापडतो का, हे सातत्याने शोधणाऱ्या शास्त्रज्ञांच्या प्रयत्नांना आता यश आले आहे. अंतराळ शास्त्रज्ञांना पृथ्वीसारखा खडकांनी भरलेला,स्वतःचे वातावरण असलेला आणि जीवसृष्टी अनुकुल असलेल्या ग्रहाचा शोध लागला आहे. अंतराळ शास्त्रज्ञांनी या ग्रहाला 55 Cancri e or Janssen असे नाव दिले आहे. ते 8.8 पट म्हणजे पृथ्वीपेक्षा 9 पट जड आहे. असे म्हटले जात आहे की त्याचे वातावरण कार्बन डायऑक्साइड आणि कार्बन मोनोऑक्साइड सारख्या वायूंनी भरलेले आहे. परंतु इतर वायू जसे की पाण्याची वाफ आणि सल्फर डायऑक्साइड देखील असू शकतात. हा अभ्यास नेचर जर्नलमध्ये प्रकाशित झाला आहे. तसेच त्याचे वातावरण किती दाट आहे याची खात्री झालेली नाही.
जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपच्या मदतीने इन्फ्रारेड निरीक्षणाद्वारे या ग्रहाचे निरीक्षण करण्यात आले आहे. त्याचे वातावरण जीवनासाठी अनुकूल नाही. कारण असे आढळून आले आहे की त्याच्या पृष्ठभागावरील खडक वितळलेल्या स्वरूपात आहेत आणि त्यातून सतत वायू बाहेर पडत आहे ज्यामुळे या ग्रहावरचे संपूर्ण वातावरण हे या वायूने भरले आहे.
संशोधकांनी म्हटले आहे की त्यांनी पृथ्वीपेक्षा खूप मोठा आणि जड, परंतु नेपच्यूनपेक्षा लहान ग्रह शोधला आहे, ज्याला सुपर अर्थ म्हटले जाऊ शकते. हा ग्रह एका ताऱ्याभोवती अतिशय धोकादायक पद्धतीने फिरत आहे. हा तारा सूर्यापेक्षा किंचित लहान आणि किंचित कमी तेजस्वी आहे. हा ग्रह १८ तासांत एक प्रदक्षिणा पूर्ण करतो. मात्र निराशाजनक गोष्ट म्हणजे ज्वालामुखीतून लावा बाहेर पडत असल्याने त्याचा पृष्ठभाग वितळलेल्या खडकांनी भरलेला आहे. त्यामुळे सध्या तरी येथे जीवसृष्टीची कोणतीही शक्यता दिसत नाही. मात्र भविष्यात ज्वालामुखी थंड झाल्यास येथे पृथ्वीप्रमाणेच राहण्यास अनुकुल स्थिती निर्माण होण्यास वाव आहे.
SL/ML/SL
14 May 2024
