पृथ्वीच्या दुसऱ्या चंद्राचा शोध

मुंबई, दि. १ (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) :
पृथ्वीचा एकुलता एक नैसर्गिक उपग्रह असलेल्या चंद्राला आता अजुन एक सोबती असल्याचे संशोधकांनी सिद्ध केले आहे. हा उपग्रह एक अर्धचंद्र आहे. अर्ध-चंद्र म्हणजे एक अंतराळ खडक (लघुग्रह) आहे जो पृथ्वी आणि सूर्य दोन्हीभोवती फिरतो, परंतु सूर्याच्या गुरुत्वाकर्षणाने बद्ध आहे. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, सूर्य अवकाशातील खडक स्वतःकडे खेचत असतो, जे त्याच्याभोवती फिरत राहतात.

खगोलशास्त्रज्ञांनी हवाईमधील Pan-STARRS दुर्बिणीच्या मदतीने 2023 FW13 नावाचा अर्ध-चंद्र शोधला आहे. त्यांच्या मते, तो 2100 वर्षांपासून (100BC) पृथ्वीभोवती अस्तित्वात होता, आता त्याची ओळख पटली आहे. तो पुढील 1500 वर्षे म्हणजे इसवीसन 3700 पर्यंत पृथ्वीभोवती फिरणार आहे. यानंतर तो पृथ्वीच्या कक्षेतून बाहेर पडेल. यापासून पृथ्वीला कोणताही धोका होणार नाही.2023 FW13 ला प्रथम 28 मार्च रोजी PanSTARRS दुर्बिणीद्वारे पाहिले गेले. आता त्याचे अस्तित्व निश्चित झाले आहे. हे आंतरराष्ट्रीय खगोलशास्त्रीय संघाच्या मायनर प्लॅनेट सेंटरमध्ये सूचीबद्ध आहे. 2023 FW13 किती मोठा आहे हे माहिती नाही, परंतु शास्त्रज्ञ रिचर्ड बिनझेल म्हणतात की, त्याचा व्यास (व्यास) 30-50 फूट असू शकतो.

2023 FW13 सूर्याभोवती पृथ्वीला जितका वेळ लागतो, त्याच प्रमाणात (365 दिवस) फिरतो, तसेच तो पृथ्वीभोवतीही फिरते.अर्ध-चंद्रांना अर्ध-उपग्रहदेखील म्हणतात. त्यांच्याकडे पाहिल्यावर असे वाटते की ते चंद्राप्रमाणेच पृथ्वीभोवती प्रदक्षिणा घालत आहेत. पण ते पृथ्वीऐवजी सूर्याच्या गुरुत्वाकर्षणाने बांधलेले आहेत. म्हणूनच त्यांना क्वासी म्हणतात. तर, चंद्र पृथ्वीच्या गुरुत्वाकर्षणाने बांधलेला आहे.

नवीन चंद्र – 2023 FW13 पृथ्वीच्या ‘हिल स्फिअर’ च्या बाहेर परिभ्रमण करतो. ‘हिल स्फिअर’ हा कोणत्याही ग्रहाचा असा भाग असतो, जिथे ग्रहाची गुरुत्वाकर्षण शक्ती सर्वात शक्तिशाली असते. या शक्तीमुळे उपग्रह ग्रहाकडे खेचले जातात. पृथ्वीच्या ‘हिल स्फिअर’ची त्रिज्या 1.5 मिलियन किलोमीटर आहे, तर 2023 FW13 ची त्रिज्या यापेक्षा मोठी आहे म्हणजेच 1.6 दशलक्ष किलोमीटर. त्याच वेळी, आपल्या चंद्राच्या ‘हिल स्फेअर’ची त्रिज्या फक्त 60 हजार किलोमीटर आहे. हा अवकाश खडक ज्या कक्षेत आहे त्यावरून त्याच्या अर्ध्या वाटेत मंगळ आणि अर्ध्या वाटेत शुक्र आहे.
SL/KA/SL
1 June 2023