चिखलदरा – विदर्भातील एकमेव थंड हवेचं ठिकाणपाळीच्या काळातील तणाव

मुंबई, दि. 14 एप्रिल 2025 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क) :

विदर्भ म्हटलं की डोळ्यासमोर येते ती रखरखीत उन्हाळ्याची झळाळी आणि तापलेली माती. पण याच विदर्भाच्या कुशीत वसलेलं आहे एक असं थंड हवेचं रम्य ठिकाण, जे पर्यटकांसाठी पर्वणी ठरतं – चिखलदरा. महाराष्ट्रातील अमरावती जिल्ह्यात वसलेलं चिखलदरा हे विदर्भातील एकमेव हिल स्टेशन म्हणून ओळखलं जातं. निसर्गाचा अद्वितीय आस्वाद घ्यायचा असेल, उन्हाच्या झळांपासून सुटका करायची असेल किंवा निसर्गाच्या सान्निध्यात शांततेचा अनुभव घ्यायचा असेल, तर चिखलदरा हा उत्तम पर्याय आहे.

सह्याद्रीच्या कुशीतलं नंदनवन

चिखलदरा समुद्रसपाटीपासून सुमारे १,१८८ मीटर उंचीवर आहे. इथलं थंड हवामान आणि दाट जंगल पर्यटकांना आकर्षित करतात. इथे वर्षभर आल्हाददायक हवामान असतं, मात्र पावसाळा आणि हिवाळा हे दोन ऋतू विशेष अनुभवण्यासारखे आहेत. चिखलदऱ्याचं सौंदर्य फक्त थंड हवेमुळेच नाही तर तिथल्या नैसर्गिक सौंदर्यामुळेही खुलतं.

इथे हिरव्यागार डोंगररांगा, धबधबे, प्राचीन किल्ले आणि वन्यजीवांचा अधिवास आहे. मेळघाट व्याघ्र प्रकल्प आणि गुगामाळ नॅशनल पार्क हे वन्यजीवप्रेमींना आकर्षण ठरतात. वाघ, बिबट्या, सांबर, चौसिंगा, असंख्य पक्षी आणि दुर्मिळ वनस्पतींचं दर्शन इथे होऊ शकतं.

ऐतिहासिक आणि पौराणिक महत्त्व

चिखलदरा या ठिकाणाचं महत्त्व केवळ पर्यटकांसाठीच नाही, तर इतिहास आणि पुराणातही त्याचा उल्लेख आहे. महाभारत काळातील भीमाने राक्षस कीचकाचा वध इथेच केल्याची कथा सांगितली जाते. म्हणूनच याला ‘कीचकदरा’ असंही म्हटलं जातं. पुढे हे नाव बदलत बदलत चिखलदरा झालं.

याशिवाय, ब्रिटिशकालीन इतिहासातही चिखलदऱ्याला महत्त्वाचं स्थान आहे. ब्रिटिश अधिकारी उन्हाळ्यात चिखलदऱ्यात विश्रांतीसाठी येत असत. त्यांच्या वास्तव्याचे काही अवशेष आजही पाहायला मिळतात.

प्रेक्षणीय स्थळांची रेलचेल

चिखलदऱ्यातील बऱ्याच ठिकाणी पर्यटकांची नेहमीच गर्दी असते. ‘बॅम्बू गार्डन’, ‘बीर लेक’, ‘गाविलगड किल्ला’, ‘देवी पॉईंट’, ‘प्रॉस्पेक्ट पॉईंट’ ही ठिकाणं निसर्गप्रेमींना मोहून टाकतात. खास करून गाविलगड किल्ल्याच्या टोकावरून दिसणारा सूर्यास्त आणि दरीतली नजरजोडी पर्यटकांच्या मनावर खोल ठसा उमटवते.

याशिवाय, कोल-कासनी तलावाजवळ शांत वातावरणात बसून पक्षीनिरीक्षण करण्याचा अनुभवही अविस्मरणीय ठरतो. चिखलदऱ्यातील कॉफी प्लांटेशन महाराष्ट्रातील एकमेव आहे, ज्याचा सुगंधित अनुभव घ्यायलाच हवा.

आवश्यक मार्गदर्शन

चिखलदरा अमरावतीपासून सुमारे १०० किलोमीटर अंतरावर आहे. नागपूरपासून हे अंतर सुमारे २३० किलोमीटर आहे. रेल्वेने किंवा रस्ते मार्गाने अमरावतीपर्यंत येता येतं आणि तिथून बस किंवा खासगी वाहनाने चिखलदऱ्यापर्यंत पोहोचता येतं. येथील स्थानिक हॉटेल्स, रिसॉर्ट्स आणि गेस्ट हाऊसेस मध्यम दरांमध्ये उत्तम सेवा देतात.

थोडक्यात सांगायचं तर…

चिखलदरा हे फक्त थंड हवामान असलेलं ठिकाण नाही, तर निसर्गप्रेम, साहस, इतिहास आणि शांततेचा संगम आहे. उन्हाळ्याच्या सुट्टीसाठी, पावसाळी सहलीसाठी किंवा हिवाळ्यातील निवांत पर्यटनासाठी चिखलदरा हा नेहमीच एक आकर्षक पर्याय ठरतो. विदर्भाच्या उष्णतेत निखळ थंडावा शोधायचा असेल, तर चिखलदऱ्याला पर्याय नाही!

ML/ML/PGB 14 एप्रिल 2025