बिहारमध्ये विधानसभेच्या २४३ जागांसाठी दोन टप्प्यात होणार मतदान

नवी दिल्ली,दि. ६ : भारतीय निवडणूक आयोगाने बिहार विधानसभा निवडणुकीचे वेळापत्रक जाहीर केले असून यंदा दोन टप्प्यांत मतदान होणार आहे. पहिला टप्पा 6 नोव्हेंबर रोजी आणि दुसरा टप्पा 11 नोव्हेंबर रोजी पार पडेल. मतमोजणी 14 नोव्हेंबर रोजी होणार असून सध्याच्या विधानसभेचा कार्यकाळ 22 नोव्हेंबरला संपत आहे. एकूण 243 जागांसाठी ही निवडणूक होणार असून त्यापैकी 38 जागा अनुसूचित जातींसाठी आणि 2 जागा अनुसूचित जमातींसाठी राखीव ठेवण्यात आल्या आहेत. पहिल्या टप्प्यात 121 मतदारसंघांमध्ये तर दुसऱ्या टप्प्यात 122 मतदारसंघांमध्ये मतदान होईल.

या निवडणुकीत सुमारे 7.42 कोटी मतदार आपला हक्क बजावणार असून त्यात 3.92 कोटी पुरुष, 3.50 कोटी महिला आणि 1,725 ट्रान्सजेंडर मतदारांचा समावेश आहे. यंदा 14.01 लाख मतदार प्रथमच मतदान करणार आहेत. निवडणूक आयोगाने मतदार यादी शुद्धीकरणासाठी 22 वर्षांनंतर SIR प्रक्रिया राबवली असून रंगीत छायाचित्रांसह EPIC कार्ड देण्यात येणार आहे. राज्यभरात 90,712 मतदान केंद्रे उभारण्यात येणार असून सर्व केंद्रांवर वेबकास्टिंगची सुविधा असेल. मतदारांसाठी रॅम्प, व्हीलचेअर आणि मोबाईल जमा करण्याची सुविधा उपलब्ध असेल.

मुख्य निवडणूक आयुक्त ज्ञानेश कुमार यांनी मतदारांना 1950 या हेल्पलाइन क्रमांकावर संपर्क साधून आपली नोंदणी तपासण्याचे आणि आवश्यक असल्यास अद्ययावत करण्याचे आवाहन केले आहे. आयोगाने पारदर्शक आणि शांततामय निवडणुकीसाठी अनेक तांत्रिक आणि प्रशासकीय उपाययोजना केल्या असून आता सर्वांचे लक्ष उमेदवारांच्या प्रचारावर आणि जनतेच्या मतदानावर केंद्रित झाले आहे.

बिहार विधानसभा निवडणूक 2025 मध्ये प्रमुख राजकीय पक्षांची भूमिका निर्णायक ठरणार आहे. JD(U), RJD, BJP, काँग्रेस, आणि नव्याने उदयास आलेले पक्ष हे निवडणुकीचे चित्र बदलू शकतात.

बिहारमध्ये राजकीय वातावरण अत्यंत गतिमान असून 2025 च्या निवडणुकीत अनेक पक्षांची प्रतिष्ठा पणाला लागली आहे. खाली प्रमुख पक्षांची सविस्तर माहिती दिली आहे:

जनता दल (युनायटेड)

मुख्यमंत्री नितीश कुमार यांच्या नेतृत्वाखालील JD(U) ही सत्ताधारी आघाडीतील प्रमुख घटक आहे. नितीश कुमार यांचा विकासपुरुष म्हणून लौकिक आहे, पण वय, वारंवार आघाडी बदलणे आणि जनतेतील थकवा यामुळे त्यांच्या नेतृत्वावर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. JD(U) ची ताकद कमी होत चालली असून 2020 मध्ये केवळ 43 जागा मिळवण्यात त्यांना यश आले होते.

राष्ट्रीय जनता दल

तेजस्वी यादव, लालू प्रसाद यादव यांचे पुत्र, RJD चे नेतृत्व करत आहेत. 2020 मध्ये RJD ने 75 जागा मिळवून सर्वात मोठा पक्ष म्हणून उदय घेतला होता. तेजस्वी यांच्यासाठी ही निवडणूक मुख्यमंत्रीपदासाठीची सर्वोत्तम संधी मानली जात आहे. त्यांच्या नेतृत्वाखाली महागठबंधन (INDIA Bloc) बेरोजगारी, शिक्षण आणि तरुणांचे प्रश्न यांवर लक्ष केंद्रित करत आहे.

भारतीय जनता पक्ष

BJP ही NDA आघाडीतील दुसरी प्रमुख घटक असून 2020 मध्ये त्यांनी 80 जागा मिळवून JD(U) पेक्षा अधिक ताकद दाखवली होती. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली BJP चा प्रचार यंत्रणा अत्यंत मजबूत आहे. मात्र, या वेळी BJP नितीश कुमार यांना मुख्यमंत्रीपदासाठीचा चेहरा म्हणून पुढे करत नाही, ज्यामुळे नवीन नेतृत्वाची शक्यता निर्माण झाली आहे.

काँग्रेस

काँग्रेस पक्ष महागठबंधनचा भाग असून राहुल गांधी यांचा सक्रिय सहभाग या निवडणुकीत दिसून येतो. काँग्रेससाठी ही निवडणूक राष्ट्रीय पुनरुत्थानाची संधी आहे. बिहारमध्ये काँग्रेसची ताकद तुलनात्मकदृष्ट्या कमी असली तरी ते महागठबंधनमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावत आहेत.

इतर पक्ष आणि नवखे चेहरे

प्रशांत किशोर यांनी स्थापन केलेला जन सुराज पार्टी हा नवखा पर्याय असून प्रशासन आणि पारदर्शकतेवर भर देत आहे.

चिराग पासवान यांचा LJP (Ram Vilas) हा पक्ष दलित आणि तरुण मतदारांमध्ये प्रभाव निर्माण करत आहे. निवडणूक अडचणीत गेल्यास ते किंगमेकर ठरू शकतात.
AIMIM आणि CPI(ML) सारखे पक्ष विशिष्ट मतदारसंघांमध्ये प्रभाव टाकू शकतात, विशेषतः मुस्लिमबहुल आणि SC/ST क्षेत्रांमध्ये.