मेनोपॉज – बदलत्या वयातील शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य व्यवस्थापन
मुंबई, दि. ७ मार्च (एमएमसी न्यूज नेटवर्क):
मेनोपॉज म्हणजे महिलांच्या जीवनातील एक नैसर्गिक टप्पा, जिथे मासिक पाळी कायमस्वरूपी थांबते. साधारणतः ४५ ते ५५ वयाच्या दरम्यान हा टप्पा येतो. हार्मोनल बदलांमुळे महिलांच्या शरीरावर आणि मानसिक आरोग्यावर परिणाम होतो. गरम झटका (hot flashes), झोपेची समस्या, हाडांची झीज, त्वचेच्या समस्या आणि मूड स्विंग्स यांसारख्या त्रासांचा सामना करावा लागू शकतो. मात्र, योग्य आहार, नियमित व्यायाम आणि मानसिक स्वास्थ्य राखून हे बदल अधिक सहजपणे हाताळता येतात.
मेनोपॉजची लक्षणे:
➡ मासिक पाळी अनियमित होणे आणि नंतर थांबणे
➡ गरम झटके (hot flashes) आणि जास्त घाम येणे
➡ झोपेच्या समस्या आणि थकवा जाणवणे
➡ वजन वाढणे आणि चयापचय मंदावणे
➡ त्वचा कोरडी होणे आणि केस पातळ होणे
➡ मूड स्विंग्स, तणाव आणि नैराश्य
मेनोपॉजदरम्यान आरोग्य सुधारण्यासाठी उपाय:
१. संतुलित आहार घ्या
🥗 कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी युक्त पदार्थ: दुधाचे पदार्थ, बदाम, मोहरी, गाजर
🐟 ओमेगा-३ फॅटी ऍसिड्स: मासे, फ्लॅक्ससीड, अक्रोड
🍓 अँटीऑक्सिडंट्स: बेरी, हिरव्या भाज्या, ग्रीन टी
🚫 टाळावयाचे पदार्थ: प्रक्रिया केलेले अन्न, अधिक साखर, जास्त मीठ
२. नियमित व्यायाम करा
🏋️♀️ हाडांचे आरोग्य राखण्यासाठी वेट ट्रेनिंग आणि योगासने उपयुक्त
🧘♀️ तणाव नियंत्रणासाठी ध्यान आणि प्राणायामाचा सराव करा
३. मानसिक आरोग्याची काळजी घ्या
📖 आवडते छंद जोपासा आणि सकारात्मक विचार ठेवा
💬 मित्र-परिवारासोबत संवाद साधा, मानसिक तणाव टाळा
४. वैद्यकीय सल्ला घ्या
🩺 हार्मोन रिप्लेसमेंट थेरपी (HRT) आवश्यक असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या
निष्कर्ष:
मेनोपॉज हा महिलांच्या आरोग्याचा महत्त्वाचा टप्पा आहे. योग्य आहार, व्यायाम आणि सकारात्मक जीवनशैली स्वीकारून महिलांनी आपल्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याची काळजी घ्यावी.
ML/ML/PGB 7 March 2025
