माजुली बेट – आसाममधील जगातील सर्वात मोठे नदी बेट

मुंबई, दि. 9 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क):
आसाम राज्यातील ब्रह्मपुत्रा नदीच्या मध्यभागी वसलेले माजुली हे जगातील सर्वात मोठे नदी बेट म्हणून ओळखले जाते. या बेटाचा समृद्ध सांस्कृतिक वारसा, निसर्गसौंदर्य, तसेच इथली शांतता पर्यटकांना आकर्षित करते. माजुली बेटाचा समावेश युनेस्कोच्या जागतिक वारसास्थळांच्या तात्पुरत्या यादीतही करण्यात आला आहे.
माजुली बेटाचा इतिहास आणि सांस्कृतिक महत्त्व:
माजुली बेटाचा इतिहास १५व्या शतकापर्यंत पोहोचतो. महापुरुष शंकरदेव यांनी इथे वैष्णव धर्माचा प्रचार केला. त्यामुळे माजुली बेट वैष्णव संप्रदायासाठी एक महत्त्वाचे धार्मिक केंद्र मानले जाते. येथील “सत्र” म्हणजे धार्मिक व सांस्कृतिक केंद्रे प्रसिद्ध आहेत, जिथे आजही धार्मिक शिक्षण दिले जाते.
भौगोलिक वैशिष्ट्ये:
- माजुली बेट सुमारे ८८० चौरस किलोमीटर क्षेत्रफळात पसरले आहे.
- या बेटाला वारंवार पूरांचा सामना करावा लागतो. त्यामुळे बेटाचा आकार कमी होत चालला आहे.
- बेटाच्या आजूबाजूला हिरवीगार शेतजमीन आणि विविध जलचरांनी समृद्ध असे जलाशय आहेत.
मुख्य आकर्षणे:
- सत्र मठ:
- दखिनपात सत्र, गरमूर सत्र, आणि औनीआटी सत्र हे प्रमुख सत्र आहेत.
- या सत्रांमध्ये धार्मिक विधी, नृत्य-नाट्य व सांस्कृतिक कार्ये पाहायला मिळतात.
- पक्षी निरीक्षण:
- हिवाळ्यात माजुली बेटावर देशी-विदेशी पक्ष्यांचे आगमन होते, ज्यामुळे पक्षीनिरीक्षकांसाठी हे ठिकाण नंदनवन ठरते.
- हस्तकला व लोककला:
- माजुली येथील हस्तकलेत बांबू, माती, आणि वस्त्रनिर्मिती विशेष प्रसिद्ध आहे.
- येथील पारंपरिक मुखवटे बनविण्याची कला पाहण्यासारखी आहे.
माजुली बेटावर अनुभवायच्या गोष्टी:
- ब्रह्मपुत्रा नदीवरील बोट सफर
- स्थानिक लोकांच्या जीवनशैलीचा अनुभव
- सत्रांमधील पारंपरिक नृत्य व धार्मिक कार्यक्रम
- हस्तकला वस्तूंची खरेदी
कसे पोहोचाल:
- हवाई मार्ग: जोरहाट विमानतळ माजुलीच्या सर्वात जवळचे आहे.
- रेल्वे मार्ग: जोरहाट रेल्वे स्थानकावरून माजुलीपर्यंत सहज जाता येते.
- रस्ता मार्ग: जोरहाटहून बोटने माजुली बेटावर पोहोचण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
पर्यावरण संवर्धनाचे आव्हान:
ब्रह्मपुत्रा नदीतील वारंवार पुरांमुळे माजुली बेटाचा आकार कमी होत आहे. जागतिक तापमानवाढ व पर्यावरणीय असमतोलामुळे या बेटाला भविष्यात मोठ्या संकटांचा सामना करावा लागू शकतो.
माजुली बेट हे भारताच्या सांस्कृतिक व निसर्गसंपत्तीचे एक अनमोल रत्न आहे. पर्यटकांनी इथे जाऊन या ठिकाणाचे सौंदर्य आणि सांस्कृतिक वारसा अनुभवायला हवा.
ML/ML/PGB 9-02-2025