सातपुडा पर्वत – मध्य भारतातील निसर्गरम्य आणि जैवविविधतेने समृद्ध प्रदेश
मुंबई, दि. 4 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क):
मध्य भारताचा हिरवागार भूभाग असलेल्या सातपुडा पर्वत रांगांना नैसर्गिक सौंदर्य आणि जैवविविधतेचा अनमोल ठेवा लाभला आहे. महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, आणि गुजरात या राज्यांमध्ये पसरलेली ही पर्वतरांग प्राचीन निसर्गाचा अनुभव देणारी जागा आहे. निसर्गप्रेमी, गिर्यारोहक आणि वन्यजीव निरीक्षकांसाठी सातपुडा पर्वत हे आवडते ठिकाण मानले जाते.
भौगोलिक महत्त्व:
सातपुडा पर्वतरांग विंध्य पर्वतरांगेच्या दक्षिणेस आणि नर्मदा नदीच्या दक्षिण भागात स्थित आहे. या पर्वतरांगेची लांबी साधारण ९०० किमी आहे. यामध्ये महादेव, मैकल, आणि अजयगड या उपरांगा येतात.
पर्यटन स्थळे:
- सातपुडा राष्ट्रीय उद्यान:
मध्य प्रदेशात असलेले हे उद्यान टायगर रिजर्व म्हणून प्रसिद्ध आहे. येथे बिबट्या, वाघ, चितळ, आणि अनेक दुर्मीळ प्रजातींचे दर्शन घडते. - पंचमढी:
सातपुड्याच्या उंच प्रदेशात वसलेले हे थंड हवेचे ठिकाण प्रेक्षणीय धबधबे, गुहा, आणि हिरवाईसाठी प्रसिद्ध आहे. - तामिया:
निसर्गरम्य दृश्ये आणि दाट जंगलांसाठी ओळखले जाणारे हे ठिकाण निवांततेचा अनुभव देणारे आहे. - अमरकंटक:
नर्मदा नदीचे उगमस्थान असलेले हे धार्मिक आणि नैसर्गिक ठिकाण भाविकांसाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
जैवविविधता:
- वनस्पती: साल, तेंदू, बांस यांसारख्या वनस्पतींचे येथे मोठ्या प्रमाणावर आढळ आहे.
- प्राणी: वाघ, अस्वल, बिबट्या, चितळ, आणि लंगूर यांसारखे प्राणी येथे आढळतात.
- पक्षी: सातपुड्यात पक्षी निरीक्षकांसाठी हरिणाचे नंदनवन आहे. विविध रंगीबेरंगी पक्ष्यांची येथे मोठी वसाहत आहे.
सातपुड्याचे पर्यावरणीय महत्त्व:
- नर्मदा आणि तापी नद्यांचे जलस्रोत पर्वतांमधून वाहतात.
- येथील घनदाट जंगले पर्यावरणीय संतुलन राखण्यास महत्त्वाची भूमिका बजावतात.
भटकंतीसाठी योग्य काळ:
ऑक्टोबर ते मार्च हा काळ सातपुडा पर्वत भटकंतीसाठी सर्वोत्तम मानला जातो. या हंगामात हवामान आल्हाददायक असते आणि निसर्गाचा मनमोहक नजारा अनुभवता येतो.
कसे पोहोचाल:
- वायुमार्ग: भोपाळ आणि नागपूर हे सर्वात जवळचे विमानतळ आहेत.
- रेल्वे: इटारसी आणि पिपरिया येथील रेल्वे स्थानके मुख्य प्रवेशद्वारे आहेत.
- रस्ता: राष्ट्रीय महामार्गांद्वारे सातपुडा भाग सहज जोडलेला आहे.
निसर्गाच्या कुशीत मनःशांती आणि साहसाचा आनंद घेऊ इच्छिणाऱ्या पर्यटकांसाठी सातपुडा पर्वत नक्कीच एक संस्मरणीय अनुभव ठरतो.
ML/ML/PGB 4-02-2025
