नोबेल शांतता पुरस्कार विजेत्या नरगिस मोहम्मदी यांना अटक
इराणमध्ये नोबेल शांतता पुरस्कार विजेत्या नरगिस मोहम्मदी यांना अटक करण्यात आली असून या घटनेमुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर तीव्र संताप व्यक्त केला जात आहे. इराणी मानवाधिकार कार्यकर्त्या आणि २०२३ सालच्या नोबेल शांतता पुरस्कार विजेत्या नरगिस मोहम्मदी यांना शुक्रवारी मशहद शहरात झालेल्या एका स्मरणसभेत सुरक्षा दलांनी अटक केली. ही सभा मानवाधिकार वकील खोस्रो अलीकोर्डी यांच्या निधनानंतर आयोजित करण्यात आली होती. मोहम्मदी यांच्यासह किमान आठ कार्यकर्त्यांना या कार्यक्रमातून ताब्यात घेण्यात आले. या अटकेला नॉर्वेजियन नोबेल समितीने “क्रूर” असे संबोधले असून त्यांनी इराणी अधिकाऱ्यांना तातडीने मोहम्मदी यांचे ठिकाण स्पष्ट करण्याची व त्यांची सुरक्षितता सुनिश्चित करण्याची मागणी केली आहे.
नरगिस मोहम्मदी या इराणमधील महिलांवरील दडपशाहीविरोधात सातत्याने आवाज उठवत होत्या. त्यांनी गेल्या दोन दशकांत अनेक वेळा तुरुंगवास भोगला असून २०२१ पासून तेहरानच्या एव्हिन तुरुंगात त्यांना ठेवण्यात आले होते. डिसेंबर २०२४ मध्ये आरोग्याच्या कारणास्तव त्यांना तात्पुरती सुट्टी देण्यात आली होती, मात्र आता पुन्हा त्यांना अटक करण्यात आली आहे.
या अटकेदरम्यान त्यांच्या सोबत असलेल्या आणखी एका प्रमुख कार्यकर्त्या सेपीदेह घोलियन यांनाही ताब्यात घेण्यात आले. या दोघी पूर्वीही एव्हिन तुरुंगात एकत्र कैदेत होत्या. मोहम्मदी यांच्या पॅरिसस्थित पती ताघी रहमानी यांनी सोशल मीडियावर या घटनेची माहिती दिली असून त्यांनी इराणी शासनाच्या वाढत्या दडपशाहीवर तीव्र टीका केली आहे.
आंतरराष्ट्रीय मानवाधिकार संघटनांनी या अटकेचा निषेध केला असून इराण सरकार महिलांच्या हक्कांसाठी लढणाऱ्या आवाजांना गप्प करण्याचा प्रयत्न करत असल्याचा आरोप केला जात आहे. या घटनेमुळे इराण आणि पाश्चात्य देशांतील तणाव आणखी वाढण्याची शक्यता व्यक्त केली जात आहे.
नरगिस मोहम्मदी या शिरीन एबादी यांच्यानंतर नोबेल शांतता पुरस्कार मिळवणाऱ्या दुसऱ्या इराणी महिला ठरल्या होत्या. त्यांच्या अटकेमुळे इराणमधील नागरी स्वातंत्र्य, महिलांचे अधिकार आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य याबाबत गंभीर प्रश्न उपस्थित झाले आहेत.
