राज्यात १६ ते ३५ वयोगटातील ३५९४ मुली व महिला बेपत्ता

मुंबई, दि. 1 (एमएमसी न्यूज नेटवर्क): महाराष्ट्र पोलिसांनी नुकतीच राज्यात बेपत्ता झालेल्या मुली आणि महिलांची यादी जाहीर करताना धोक्याची घंटा वाजवली. १ जानेवारी ते ३१ मार्च या कालावधीत राज्यात १६ ते ३५ वयोगटातील ३५९४ मुली व महिला बेपत्ता झाल्या आहेत. या संख्येने देशभरात धक्काबुक्की केली आहे आणि तज्ञांचे म्हणणे आहे की यापैकी अनेक मुली आणि स्त्रिया लिंग-आधारित हिंसाचार, मानवी तस्करी आणि सक्तीच्या विवाहाला बळी पडल्या आहेत.

अनैतिक वाहतूक (प्रतिबंध) कायदा, मानवी तस्करी आणि संबंधित गुन्ह्यांना प्रतिबंध आणि सामना करण्याच्या उद्देशाने, प्रभावी अंमलबजावणीचा अभाव आहे. कायद्यात एकसमान आणि कठोर दंड रचना नाही. भारतीय दंड संहिता (IPC) चे कलम 363 अपहरण-संबंधित गुन्ह्यांशी संबंधित आहे. परंतु गेल्या काही वर्षांमध्ये, कलम 363 बाबत अनेक चिंता व्यक्त केल्या गेल्या आहेत. विभागात वापरलेली भाषा विस्तृत आणि स्पष्टीकरणासाठी खुली आहे, ज्यामुळे “अपहरण” म्हणजे काय हे परिभाषित करण्यात संदिग्धता निर्माण होते.

एकट्या मुंबईत या वर्षी जानेवारी ते मार्च या कालावधीत ३८३ मुली बेपत्ता झाल्या, पण सर्वच मुली तस्करीच्या बळी ठरल्या नाहीत. महिला आणि मुलांसाठी कायदेशीर केंद्र असलेल्या मजलिसचे वकील आणि संचालक ऑड्रे डमेलो यांचा डेटावर वेगळा विचार आहे. “गेल्या दहा वर्षांपासून, मी मुंबईतील बलात्काराच्या प्रकरणांवर काम करत आहे आणि मला मुंबईशी संबंधित डेटा अविश्वसनीयपणे परिचित आहे. आमच्याकडे आमचा स्वतःचा डेटा आहे आणि असे आढळून आले आहे की यापैकी अनेक मुलींना त्यांच्या घरात अत्यंत उच्च पातळीवरील हिंसाचार सहन करावा लागतो आणि त्यांची लैंगिकता पूर्णपणे नियंत्रित केली जाते. आम्हाला असेही आढळून आले आहे की या मुलींच्या कुटुंबातच लैंगिक अत्याचाराचे प्रमाण जास्त आहे. मुंबईच्या आकडेवारीचा विचार करता, मी तुम्हाला माझ्या अनुभवाने सांगू शकतो की, अपहरण आणि तस्करी यापेक्षाही अधिक, पोलिसांनी अनेक मुली घर सोडून का जात आहेत हे पाहण्याची गरज आहे. सत्य हे आहे की अनेकजण आपली घरे सोडतात कारण त्यांना त्यांच्या कुटुंबातील छळ आणि अत्याचारापासून वाचायचे आहे.”

रंजना कुमारी, दिल्लीतील सेंटर फॉर सोशल रिसर्चच्या संचालिका आणि वुमन पॉवर कनेक्ट या महिला गटांच्या राष्ट्रीय संस्थेच्या अध्यक्षा, महाराष्ट्राचा डेटा इतर राज्यांसाठी एक वेक अप कॉल असावा असा इशारा देतात. “आमच्या स्वतःच्या वैयक्तिक अनुभवानुसार, दिल्ली, हरियाणा आणि उत्तर प्रदेशमध्ये काम करताना, आम्हाला माहित आहे की अशा प्रकारच्या दहा गुन्हे घडतात तेव्हा अशा गुन्ह्याची फक्त एकच केस नोंदवली जाते. तर, याकडे पाहण्याचा दुसरा मार्ग म्हणजे जेव्हा एवढ्या मोठ्या संख्येने तक्रार केली जात आहे, तेव्हा आम्हाला किमान माहित आहे की पोलिसांनी आता गुन्हे नोंदवण्यास सुरुवात केली आहे. परंतु वस्तुस्थिती अशी आहे की अनेक दशकांपासून आपल्या देशाच्या प्रत्येक भागातून महिला गायब आहेत. समस्या अशी आहे की पोलीस या प्रकरणांचा प्राधान्याने विचार करत नाहीत.3594 girls and women aged 16 to 35 are missing in the state

ML/KA/PGB
1 Jun 2023